Настаўніца пачатковых класаў Цяхцінскага ВПК ДС СШ пішадзіўныя вершы, прываблівае дзяцей да народнай творчасці, праводзіць найцікавейшыя экскурсіі па школьным музеі. А яшчэ – пячэ вельмі смачныя піражкі з чароўнай начынкай. Калі ласка, знаёмцеся – Ірына ТРАЦЦЯКОВА.
Імправізаваную печ школьнага музея ў аграгарадку Цяхцін упрыгожваюць сімпатычныя лялькі-матанкі. Гераіня гэтага артыкула самастойна рабіла іх у лепшых беларускіх народных традыцыях. Нягледзячы на прывабны выгляд, назва гэтых лялечак гучыць жахліва – ліхаманкі (трасавіцы). Кожная з іх – Агнея, Лядзея, Карчэя і гэтак далей – адказвае за сваю хваробу. Але немачы яны ж не насылаюць хваробы на людзей, а наадварот – забіраюць сабе. Гэта лялькі-абярэгі! Ірына Максімаўна зрабіла іх яшчэ вясной, у першую хвалю пандэміі каранавіруса.
І не жарт гэта зусім, а народная мудрасць. Нашы продкі верылі ў магію абярэгаў, і маленькія лялькі з тканіны суправаджалі іх з самага нараджэння і на працягу ўсяго жыцця. Лялькамі-Манілкамі прываблівалі жаніхоў, з дапамогай Неразлучнікаў зберагалі вернасць паміж мужам і жонкай… Простая ісціна чалавечага жыцця – каб сям’я была моцнай, здаровай і шчаслівай. Гэта і спрабуе данесці да сваіх вучняў настаўніца, калі на канікулах у школьным лагеры яны садзяцца вакол стала і разам робяць лялечкі-абярэгі! Асновы моцных сямейных традыцый яна нясе дзецям і на занятках школьнага паэтычнага гуртка «Натхненне», якім кіруе. Менавіта гэтай ідэяй дыхае ўсё жыцце і творчасць жанчыны.
Сама Ірына Максімаўна жыве ў шчаслівым шлюбе ўжо больш за 30 гадоў. З мужам яна «дваццаць чатыры на сем» – разумейце: кругласутачна ўсе жыццё разам. Генадзь Іванавіч – таксама настаўнік, выкладае ў Цяхцінскай школе фізічную культуру. А дома… пячэ дзіўныя торты! І яшчэ майструе. Драўляныя альтанкі каля хаты, выразаныя з дрэва фігуркі, плеценыя вазы і кошыкі – усё гэта зроблена яго працавітымі рукамі.
Пакуль Генадзь Іванавіч нешта майструе на двары, мы з Ірынай Максімаўнай сядзім на яе ўтульнай кухні і п’ём гарбату. І такі водар навокал разносіцца: на пліце смажацца піражкі.
– Гэта вельмі просты і хуткі рэцэпт, – дзеліцца вопытам гаспадыня. – Амаль сорак хвілін – і пачастунак гатовы! – Начынка самая звычайная – джэм з яблыкаў са свайго саду.
Атрымліваецца так смачна, што адразу адчуваеш – яблыкі асаблівыя, вырашчаныя з вялікай любоўю! Ды і ў гатаванне піражкоў укладзена душа.
І менавіта так – ад усяго сэрца – Ірына Траццякова робіць у сваім жыцці ўсе: вучыць дзяцей, піша вершы, збірае матэрыялы для школьнага музея і праводзіць экскурcіі.
Асабіста мяне вельмі ўзрушыла дзівосная вершаваная легенда аб паходжанні назвы Цяхцін, складзеная ёй самой. Паэтычнае бачанне аўтара – трагічная гісторыя прыгожай маці-вядзьмаркі і яе загінулага ў рацэ малога сыночка… Кранае да слёз!
У хатніх архівах Ірыны Максімаўны ёсць сшытак, у якім яна запісвае запамінальныя гісторыі, што здараліся з яе маленькімі вучнямі. Ёсць сярод іх вельмі забаўныя.
Напрыклад, у дзіця пытаюцца: «Што такое падковы, як ты разумееш?»
– Тапкі для каня! – адказвае ён.
– Як ты лічыш, што ядуць мядзведзі ўзімку?
– Дык свае лапы і ядуць!
Вучні любяць сваю першую настаўніцу! Калі мы ішлі з ёй па вуліцы, сустрэлі па дарозе малых, якія не проста павіталіся з педагогам, а, усміхаючыся, пляскалі сваімі маленькімі далонькамі аб яе далонь.
Вядома, давер у дзіця зарабіць няпроста. Тут і несумненны педагагічны талент, і вопыт, перададзены папярэднімі пакаленнямі. На абодвух з мужам у іх – амаль 400 гадоў настаўніцкай дынастыі!
Захавальніцы сямейных каштоўнасцей ёсць чым ганарыцца:
– Па маёй лініі ў пачатковых класах выкладалі і маці, і цёткі. Тры родныя сястры таксама пайшлі па педагагічным шляху. Дзед майго мужа вёў фізічную культуру. Наш старэйшы сын таксама скончыў фізкультурны факультэт МДУ імя А.А. Куляшова. Малодшы выкладае камп’ютарныя тэхналогіі ў адной са сталічных устаноў вышэйшай адукацыі.
А яшчэ яе гордасць і нават сямейны абярэг – невялічкі старажытны Псалтыр, па якім бяссоннымі начамі ў келлі маліўся продак Ірыны Максімаўны – Фёдар КОЗЫРАЎ, паслушнік Бялыніцкага манастыра. На пажоўклых старонках нават засталіся яго памяткі-разважанні пра Бога і сэнс жыцця.
Прызнацца, нагодай для знаёмства з гаспадыняй стала яе перамога ў абласным конкурсе аўтарскай песні «Я – часцінка радзімы маёй». Песня «Прывітанне, мой край!» на словы Ірыны Траццяковай і аўтара музыкі і выканаўцы бялынічаніна Юрыя ДЗЕРАВЯШКІНА прагучала са сцэны падчас правядзення XXVII Дня беларускага пісьменства ў Бялынічах, захапіла слухачоў сваёй чысцінёй і глыбінёй.
Дарэчы, беларускую мову Ірына Максімаўна лічыць сваім натхненнем, менавіта на ёй і складае вершы.
На двары ўжо вечар, размову трэба заканчваць. А піражкоў засталося яшчэ шмат. На жаль, нельга пачаставаць імі кожнага, хто чытае гэты матэрыял.
Але вы можаце самастойна іх прыгатаваць па фірменным рэцэпце ад Ірыны Траццяковай.
Вам спатрэбяцца наступныя інгрэдыенты:
1/3 пачака дрожджаў,
1 ч. л. солі,
2 ч. л. цукру,
2 шклянкі вады.
Замясіце цеста. Мукі дабаўце столькі, каб цеста адліпала ад рук.
Перад тым, як ляпіць піражкі, дайце цесту пастаяць з паўгадзіны.
Ну і галоўны сакрэт: рабіце (і не толькі піражкі, а ўсё, за што бярэцеся) з любоўю і ад усяго сэрца!
