Адна з жахлівых старонак гісторыі Вялікай Айчыннай звязана з бязлітасным вынішчэннем фашыстамі яўрэйскага насельніцтва.
Да вайны ў Бялынічах, іншых паселішчах раёна побач з беларусамі па-суседску мірна жылі яўрэі, палякі, літоўцы, французы, харваты…
Паводле перапісу насельніцтва 1924 года, яўрэі ў раёне складалі найбуйнейшую нацыянальную групоўку. Усіх жыхароў на момант перапісу налічвалася 48396 чалавек. Беларусамі назваліся 45377, яўрэямі – 1646, палякамі – 886, рускімі – 464.

Вялікія выпрабаванні выпалі на іх долю ў гады Вялікай Айчыннай вайны.

Паводле “Акта камісіі Бялыніцкага раёна па ўстанаўленні і расследаванні злачынстваў нямецка-фашысцкіх захопнікаў і іх паслугачоў”, усяго за перыяд акупацыі фашыстамі і іх паслугачамі на Бялыніччыне расстраляна, павешана, спалена, угнана ў нямецкае рабства 3313 чалавек.

Адзін з першых масавых расстрэлаў яўрэяў, якія жылі ў Бялыніцкім сельсавеце, адбыўся ў верасні 1941 года. Ва ўрочышчы Няропля, што непадалёку ад Бялынічаў, фашысты расстралялі, закапаўшы целы ў дзве ямы, больш за 120 чалавек.

Да нядаўняга часу гэта тужлівае месца не было мемарыялізавана.

Напачатку бягучага года пенсіянер з Бялынічаў Вячаслаў ХІТРЫКАЎ ініцыяваў ідэю мемарыялізацыі ўрочышча Няропля. Яго ў гэтым падтрымалі старшыня райвыканкама Васіль ЗАХАРЭНКА, дырэктары БУКП “Жылкамгас” Віктар ІВУЛЁЎ, ТАА “ВНН плюс” Мікалай ВАЛЬКОЎ, ДЛГУ “Бялыніцкі лясгас” Аляксандр ХОДАС, кіраўніцтва Магілёўскай яўрэйскай абшчыны.

І вось напярэдадні 75-годдзя Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне ва ўрочышчы Няропля паўстаў мемарыяльны знак. На шыльдзе яго –інфармацыйны тэкст на рускай мове і ўрыце: “На этом месте в сентябре 1941 года карательным отрядом немецких оккупантов были зверски расстреляны более 120 мирных жителей еврейской национальности.”.

Міхась КАРПЕЧАНКА.
Фота аўтара.