Зона адчужэння: небяспечная камандзіроўка
26 красавіка споўнілася 36 гадоў з дня самай страшэннай тэхнагеннай катастрофы ХХ стагоддзя – аварыі на Чарнобыльскай атамнай электрастанцыі. Пасля афіцыйнага абвяшчэння аб трагедыі хутка была праведзена эвакуацыя насельніцтва з тэрыторый непасрэдна блізкіх да ЧАЭС. У зоне адсялення дзейнічаў асобы прававы рэжым, выкананне якога кантралявалі зводныя атрады з ліку супрацоўнікаў органаў унутраных спраў.
У склад такога атрада ў 1987 годзе патрапіў і лейтэнант міліцыі Аляксандр СІДАРОВІЧ, які ў той час служыў дзяжурным медвыцвярэзніка РАУС.
– Як сёння памятаю той дзень, калі прыйшоў дадому з начнога дзяжурства, – успамінае Аляксандр Андрэевіч. – І раптам мяне тэрмінова выклікалі ў райаддзел да начальніка міліцыі Ігара ШЧАРБАКОВА. Ад яго і даведаўся, што ў абласным упраўленні фарміруюць зводны атрад для нясення службы па ахове ад марадзёраў населеных пунктаў у зоне адсялення. Мне было загадана адпраўляцца ў камандзіроўку. Як потым стала вядома, некаторыя пад рознымі прычынамі адмаўляліся ад небяспечнай паездкі. Хтосьці нават прычын не шукаў, а прама заяўляў: не паеду і ўсё тут. Але такіх было мала, у асноўным усе разумелі: трэба – значыць, трэба. Спачатку мы прыехалі ў Хойнікі, дзе размяшчаўся штаб грамадзянскай абароны з аператыўнымі групамі служб. На пастраенні нам патлумачылі нашы функцыі і пра тое, што такое радыяцыя. Выдалі новае абмундзіраванне, сваё адзенне мы паклалі ў цэлафанавыя мяшкі і здалі на захоўванне. Страшна не было. Напэўна, мы ўсё ж не да канца разумелі наколькі яно каварнае ‒ радыеактыўнае забруджванне, і як можа адбіцца на здароўі ў доўгатэрміновай перспектыве. Адзінае, што я адчуваў, знаходзячыся ў так званай «зоне» – гэта пастаянныя горыч і сухасць у роце.
Атрад, у склад якога ўваходзілі прыкладна 100 чалавек з розных райаддзелаў міліцыі Магілёўскай вобласці, накіравалі на месца дыслакацыі ў Нароўлю, на Гомельшчыну. Размясцілі ў мясцовай школе, кармілі ў сталовай. Звычайнае казарменнае жыццё. Хіба што з адной асаблівасцю: мыцца ў лазні неабходна было штодзённа.
– Асабіста я праходзіў службу ў якасці дзяжурнага аператыўніка. У мае функцыі ўваходзіла правядзенне інструктажу нарадаў, кантроль абстаноўкі, прыём заявак аб патрэбнасцях атрада і іншае. Факты марадзёрства, канешне, былі, бо людзі ў тых мясцінах жылі заможна, а пры эвакуацыі каштоўныя рэчы браць забаранілі, толькі самае неабходнае і дакументы. І як толькі паступаў сігнал аб злачынствах, я адразу накіроўваў туды аператыўную групу. Парушальнікаў лавілі і адпраўлялі ў Нараўлянскі РАУС.
Для мяне самае жудаснае падчас службы – гэта незвычайная пустата населеных пунктаў. Заходзіш у які-небудзь двор або хату і здаецца, быццам гаспадары недзе паблізу, на хвілінку адлучыліся. А на вуліцу выйдзеш – мёртвая вёска.
Адзін месяц доўжылася небяспечная камандзіроўка Аляксандра Сідаровіча і яго таварышаў. Але памяць аб ёй на ўсё жыццё пакінула глыбокі след у сэрцы кожнага ўдзельніка ліквідацыі наступстваў радыяцыйнай тэхнагеннай катастрофы ХХ стагоддзя. Па прыбыцці дамой усім уручылі ганаровыя граматы, падзякавалі за службу. З цягам часу адзначылі медалём «Ліквідатару аварыі на Чарнобыльскай АЭС».