Аптымізм у спадарожніках лёсу
З доўгажыхарамі заўсёды цікава пагаварыць. За сваё жыццё яны пабачылі і перажылі шмат падзей – ну, проста хадзячыя энцыклапедыі. І як прыемна ад гутаркі з тымі людзьмі, якія, нягледзячы на сталы ўзрост, не згубілі аптымізм, бадзёрасць і жаданне жыць.
Ураджэнцы вёскі Макаўка Галіне Кандрацьеўне СТАЛЯРОВАЙ у снежні мінулага года споўнілася 90 гадоў. Некалькі з іх яна лічыць сябе бялынічанкай. У сталым веку стаць гараджанкай вымусіла здароўе. Малодшая дачка ўгаварыла маці пераехаць у Бялынічы. Тут хоць сярод людзей, а маленькая Макаўка на вачах пусцее.
– Пражыўшы ўсё жыццё ў вёсцы, я так баялася перабірацца ў горад, – усміхаецца жанчына. – Думала, там усе гарадскія, фанабэрыстыя, як з імі побач жыць? Усе чужыя… Але з цягам часу з усімі суседзямі раззнаёмілася, аказалася, што амаль усе яны вясковыя, значыць, свае людзі. Дый ганарлівасці ні ў каго не ўбачыла. Дом наш – дружны, усе адзін аднаму дапамагаюць, у госці прыходзяць, сябруюць сем’ямі. Вось і я незаўважна ўлілася ў шэрагі гарадскіх жыхароў.
Успамінаючы пра сваё жыццё, Галіна Кандрацьеўна то іскрыцца ўсмешкай, то хмурнее. Яе бацькі, звычайныя калгаснікі, хацелі мець вялікую сям’ю, але з дзевяці народжаных дзяцей выжылі толькі трое. Бацька, Кандрат Высеўка, быў брыгадзірам калгаса «Зара», арганізаванага ў Макаўцы. У 1938 годзе па даносе кагосьці з вяскоўцаў яго забралі «за падрыў Савецкай улады» ў Магілёўскую турму і расстралялі перад самым пачаткам Вялікай Айчыннай вайны. Старэйшы брат Мікалай вывучыўся на настаўніка, працаваў у школе ў вёсцы Ігліца. У пачатку вайны яго мабілізавалі на фронт. З баямі ён прайшоў праз усю вайну, а ў 1945-м яго параніла, праз два тыдні пасля Перамогі ён памёр ад раненняў. Сястра Эмілія ў дзяцінстве пашкодзіла спіну, засталася інвалідам. Яна навучылася добра шыць адзенне, чым вельмі дапамагала сям’і ў цяжкія часы.
Баявыя дзеянні гітлераўскіх войск, бамбёжкі і любімая «забава» фашыстаў на Беларусі – выпальваць вёскі – абмінулі маленькую Макаўку, але ўжывую нямецкіх салдат Галіна ўсё ж пабачыла.
Аднойчы да іх у вёску з канцэртам прыехаў нямецкі духавы аркестр. Пасля выступлення музыканты дазволілі дзецям бліжэй паглядзець нябачаныя раней інструменты і нават дакрануцца да іх. Самі ж здымалі на фотаапараты шчаслівыя твары дзяцей і дарослых.
Пасля вайны Галіна зноў пайшла ў школу, але адвучылася толькі 2 класы. Яе маці паспрачалася з тадышнім дырэктарам Ігліцкай школы і малодшую дачку больш не пускала вучыцца. Не пусціла яе і на заробкі, хоць тая вельмі прасілася. Многія вяскоўцы тады раз’язджаліся ў пошуках лепшага жыцця па ўсім Савецкім Саюзе. Дзяўчына таксама марыла пабачыць свет, але на той час яны разжываліся дамашняй гаспадаркай, трэба было за ёй даглядаць. Каня маці прывяла з вёскі Старына. Там у аднаго гаспадара загінула карова. Маці працавала ў калгасе, і калгасную карову ёй дазволілі абмяняць на каня. Галіна пайшла на працу ў калгас «17-ты партз’езд», які потым уліўся ў склад саўгаса «Падзевічы».
Паляводчая брыгада, дзе працавала жанчына, выконвала ўсю цяжкую работу. На роўні з мужчынамі яна арала зямлю, рэзала лес, капала гной. Зараз успамінае, колькі працы перарабіла – ажно самой не верыцца. Як лепшая работніца, яна была ўдастоена юбілейнага медаля «За доблесную працу ў азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна». Узнагароду ёй уручыў прама на полі парторг гаспадаркі Юрый ІМБАЕЎ.
– А як я любіла спяваць і танцаваць! – гаворыць жанчына. – Моладзі ў нас нямнога было, усе жылі небагата, але весела. На працу ішлі заўсёды з песняй. А колькі вечарынак з танцамі рабілася! Думала – ніколі не натанцуюся.
Жыццё шчаслівае і ўжо даволі заможнае пайшло сваёй чаргой. Галіна выйшла замуж за Пятра Сталярова, які з маці пераехаў у Макаўку з Пільшыч. Разам пражылі 48 гадоў, нарадзілі і выхавалі траіх дзетак. Дзве дачкі жывуць зараз у Маскве, а сын і муж, на вялікі жаль, заўчасна пайшлі з жыцця. Цяжкая праца дала аб сабе знаць – Галіну Кандрацьеўну дрэнна слухаюцца ногі.
Але, нягледзячы на гора, якое абрынулася на жанчыну, яна не згубіла аптымістычнага настрою. Рэгулярна яе наведваюць дзеці, а з хатнімі справамі дапамагае спраўляцца суседка Людміла МІНШЭНІНА. Галіна Кандрацьеўна лічыць, што сакрэт доўгажыхарства вельмі просты: трэба быць удзячнай усім, і блізкім, і нават незнаёмым людзям. Пад настрой яшчэ і заспяваць можа – з песняй да яе прыходзяць самыя цёплыя ўспаміны.